2020 yılı Ekim ayı sonunda, Çin’in e-ticaret ve teknoloji devi Alibaba, değer olarak zirvedeydi. Alibaba’nın yüzde 30 hissesini elinde bulundurduğu çevrimiçi ödeme ve kredi şirketi Ant Group, dünyanın en büyük halka arzına hazırlanıyordu.
Halka arza gelen talep 3 trilyon dolarla sıra dışı bir rakama ulaşmıştı. Şirketin değerlemesi, 300 milyar doları aşmıştı. 37 milyar dolar gelir bekleniyordu.
Ancak, patron Jack Ma’nın 24 Ekim’de yaptığı konuşma, hem Ma hem de Alibaba için kırılma anı oldu. Bankacılık ve finans otoritelerinin önünde ülkenin bankacılık ve finans sistemini eleştiren Ma için işler, bu tarihten sonra hiç de iyi gitmedi.
Alibaba’nın hisse değeri son 6 ayda yüzde 30’a yakın oranda geriledi. Bloomberg milyarderler endeksi verilerine göre, 49,7 milyar dolarlık servetiyle şu an dünyanın en zengin 25. kişisi olan Jack Ma ile Çin yönetimi arasındaki ilişkiler gerildi.
Reuters, bugün rekabet soruşturması kapsamında Alibaba’ya verilen 2,8 milyar dolarlık ceza ile sona eren 6 aylık dönemi zaman akışı şeklinde özetledi.
İşte zirveden düşüşün 6 aylık kısa hikayesi…
Dünyanın en büyük halka arzı
Alibaba’nın finansal teknoloji birimi Ant Group, halka arz için ülkenin düzenleyici kurumlarından son onayı aldı. Şanghay ve Hong Kong borsalarında yapılacak halka arza 3 trilyon dolarlık rekor talep gelirken, 34,5 milyar dolarla dünyanın en büyük halka arzına imza atılması bekleniyordu.
Kırılma anı
Alibaba ve Ant Grup’un kurucusu milyarder iş insanı Jack Ma, Çinli üst düzey bankacılık ve finans yetkililerinin de katıldığı kamuya açık bir etkinlikte, ülkedeki finans ve bankacılık düzenlemelerini eleştirdi. Bu konuşma sonrasında Ma için işler tam ters yönde gitmeye başladı.
Olağanüstü toplantı
Jack Ma ve Ant’ın iki üst düzey yetkilisi, Çin’deki düzenleyici kurumların yetkilileri tarafından olağanüstü toplantıya çağrıldı. Görüşmede, potansiyel finansal risklerin önüne geçme ve borç artış hızını yavaşlatma gerekçeleriyle daha sıkı düzenlemeler yapılması gündeme geldi.
Halka arz durduruldu
Şanghay Borsası, Ant’ın halka arzının durdurulduğunu açıkladı. Kararda, finansal düzenlemelerin sıkılaştırılması gündemine atıfta bulunuldu. Bunun ardından Ant, Hong Borsası’ndaki halka arzı durdurdu.
İnternet devlerine yakın markaj
Çin, Alibaba gibi e-ticaret platformları ve ödeme servisleri üzerindeki denetimlerini artırmaya başladı. İnternet platformlarının tekelci politikalarını önlemek amaçlı yeni düzenlemelerle ilgili bir taslak yayımlandı.
Rekabet soruşturması
Çin’de rekabet kurumu, Alibaba hakkında tekel karşıtı soruşturma açıldığını açıkladı. Ant Grup yetkilileri de rekabet kurumunda görüşmeye çağrıldı.
Ma tekrar göründü
ack Ma, 3 aylık aranın ardından tekrar ortaya çıktı ve öğretmenlere hitap etti. Ma’nın ortaya çıkmasının ardından kaygılar azalırken, Alibaba hisselerinde sert yükseliş görüldü.
Ant’tan yeniden yapılanma planı
Ant Grup, merkez bankası başta olmak üzere Çinli düzenleyiciler ile şirketin yeniden yapılanması konusunda anlaşmaya vardı.
Yeni kurallar
Çin’de düzenleyiciler, internet platformlarını hedef alan yeni rekabet düzenlemelerini hayata geçirdi. Yeni düzenlemeler, mevcut düzenlemelerin sıkılaşmasını ve kısıtlamaların artmasını öngörüyordu.
CEO istifa etti
Ant CEO’su Simon Hu, beklenmedik bir şekilde istifa etti. Bu adım, halka arzın durdurulması kararı sonrasında şirketteki ilk üst düzey istifa oldu.
İnternet devlerine sıkı denetim
Çin’de düzenleyiciler, aralarında Alibaba, Tencent, TikTok’un sahibi ByteDance’in da bulunduğu internet devlerini, ‘deepfake’ (sahte görüntü üretmek için kullanılan sistem) teknolojileri konusunda görüşmek üzere davet etti. Bu adım, sektöre dönük yeni bir denetim adımı olarak medyaya yansıdı.
Rekor ceza
Çin’de rekabet kurumu, tekel soruşturması kapsamında Alibaba’ya 2 milyar 750 milyon dolarlık rekor ceza verdi. Bu ceza, Çin’de bu alanda verilen en yüksek ceza oldu. Kurum, kararın gerekçesinde Alibaba’nın piyasadaki hakim konumunu kötüye kullandığını belirtti.
