Olumlu bir sonuç için en güzel tedbir: İstişare hayatı kolaylaştırır

Kur’an-ı Kerim ve hadislerde istişarenin önemi ve gerekliliği pek çok kez vurgulanıyor. Ferdî, ailevî, toplumsal, siyasî ve diğer istişarelerin belli prensipleri olduğunu anlıyoruz. Bu prensiplerin neler olduğunu anlatır mısınız?

İstişarenin esası danışmaktır. Herhangi bir konuda görüşüne güvenilen, bilgi sahibi kimselerden destek almaktır. Bir meselede isabetli karara varabilmek amacıyla yapılır. İstişare kelimesinin kökü olan Şûrâ Kur’an-ı Kerim’de bir sureye ad olmuştur. Yüce Allah’ın “Onların işleri aralarında şûra iledir” (Şûrâ 42/38) buyurduğu bu surede istişare, iman edip namaz kılanların bir özelliği olarak zikredilmiş, buradan yola çıkan alimler Müslümanların işlerinde istişare ile emr olundukları sonucuna varmışlardır. Hz. Peygamber’in istişare edenin pişman olmayacağını ifade etmesi istişarenin karar verilecek konuda en doğru sonuca ulaştıracak önemli bir yöntem olduğunu dile getirmektedir. Tarihi süreçte özellikle idari ve siyasi konularda bu usulün işletildiğini gözlemliyoruz. Bununla birlikte şahsi işler hakkında danışılacak kimselerin belli özelliklere sahip olması zorunludur. Ancak bu durum danışılan işe göre değişiklik gösterir. Kendisine danışılan kişinin en başta işinin ehli, basiret ve feraset sahibi olması gerekir. Eğer dini bir konuda görüşe ihtiyacımız varsa fikrini almak istediğimiz kimse alim, dindar ve güvenilir olmalıdır. Dünyevî meselelerle ilgili konularda muhakemesi sağlam, tecrübeli, dindar, danışılan meseleyle ilgili özel amacı veya çıkarı bulunmayan biri olması alimlerimiz tarafından belirlenen özelliklerdir. Herkesin her konuda görüş ileri sürdüğü bir dönemde istişare edilecek kişiler hakkında daha dikkatli olmak zorundayız. Bilmediğimiz bir konuda görüş ileri sürmekten de sakınmalıyız.

Dr. Öğr. Üyesi Sema Çelem

HAYATI KOLAYLAŞTIRIR

Müslümanlar olarak gündelik hayatımızda istişareye nasıl yer verebiliriz ve istişare hayatımızın hangi alanlarına, nasıl bir katkı sağlar?

DOĞRU KARARLAR İÇİN

Toplumsal ve sosyal hayatımız açısından istişarenin bize getirileri ne olur?

İstişare toplumda birliği sağlar. “Birlikten kuvvet doğar” sözü bilinen bir gerçeğin dilimizden dökülen şeklidir. Gerek Cuma gerek vakit namazları için Müslümanların mescit ve camilerde bir araya gelmelerinin hikmetlerinden biri de istişarenin temini için insanların birbirine ulaşmasını kolaylaştırmaktır. İnananların bir araya gelmeleri ve kendilerini ilgilendiren meseleler hakkında istişare etmeleri tanışıp kaynaşmalarını sağlar.

Aile arasındaki güven artar

‘Aile içi istişarenin’ ev hayatındaki önemi nedir? Hangi sınırlar içinde olmalı?

Ailede birliğin ve huzurun sağlanmasında istişarenin önemli bir payı vardır. Bakara suresinin 233. ayetinde “Ana baba karşılıklı danışarak ve anlaşarak çocuğu sütten kesmek isterlerse bundan dolayı onlar için bir sakınca yoktur.” buyrulmuş aile içi kararların ortak verilmesine çocuğun sütten kesilmesi örneği üzerinden işaret edilmiştir. Böyle bir meseleyle danışmanın vurgulanması aileyi ilgilendiren konularda eşlerin görüşlerini ortaya koymasının ve karara eşit düzeyde katılım sağlanmasının doğru olduğunu, ortak sorumluluk gerektiren konularda tek taraflı görüş ve uygulamanın uygun görülmediğini vurgulamaktadır. Ailede işler istişare ile görüşülmeli, fikirler söylenmeli, istekler konuşulup karar verilmelidir. İstişare aileye işlerlik kazandırır, sıcak bir yaklaşım sağlar. Aile bireyleri arasında sevgi, saygı ve birliğin devam edebilmesinin şartlarından biri bireyler arasındaki istişaredir. Hz. Peygamberin de yalnız aile içi işlerde değil toplumu ilgilendiren konularda da ailesinin görüşlerine önem verdiği ve değerlendirdiği bilinmektedir.